Imbir, a dokładniej – jego korzeń, należy do jednych z najpopularniejszych oraz najsmaczniejszych przypraw. Świeży ma delikatnie słodki, lekko pikantny smak, a jego niepowtarzalny aromat nadaje każdej potrawie orientalny charakter. Jednak jego walory doceniane są nie tylko w kuchni. Korzeń imbiru, choć nieodłącznie kojarzy nam się z daniami rodem z Azji, w wielu dolegliwościach staje się cudownym lekiem. Wzmacnia nas w walce z przeziębieniem, zmniejsza mdłości, a nawet bóle towarzyszące menstruacji czy chorobom stawów.
W korzeniu imbiru skrywa się wiele lotnych olejków oraz polifenoli, które mają niezwykłe właściwości lecznicze. Spośród nich, substancją o najpotężniejszym działaniu jest gingerol. Znajduje się on tylko w świeżym, nieprzetworzonym imbirze. Jeśli przyjrzeć się bliżej jego strukturze, bardzo przypomina on kapsaicynę i piperynę – związki, które odpowiadają za pikantny smak papryczek chili i pieprzu. Podczas gotowania gingerol przemienia się w zingeron, o nieco słabszej, lecz wciąż wyraźnej sile działania.
Jakie są lecznicze właściwości imbiru?
- Pomaga w walce z nudnościami
Imbir jest nie tylko składnikiem ziołowych preparatów na chorobę lokomocyjną. Badania potwierdziły, że łagodzi też nudności towarzyszące chemioterapii, czy związane ze znieczuleniem ogólnym. Jednak najbardziej efektywny wydaje się w przypadku nudności porannych towarzyszących ciąży. Przy dawce 1,5g na dzień skuteczniej od placebo znosił te dolegliwości w badanej grupie 1278 kobiet. Niestety nie miał wpływu na częstotliwość wymiotów. Jednak zważywszy na to że większość leków nie jest testowana na ciężarnych, ekstrakt z imbiru może stanowić bezpieczną formę leczenia tych dolegliwości, zarówno dla rozwijającego się dziecka, jak i przyszłej matki.
- Zmniejsza bóle stawów
Badanie przeprowadzone na 261 pacjentach z chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego wykazało, że zażywanie ekstraktu z imbiru zmniejsza dolegliwości bólowe, na tyle skutecznie, że mogli zmniejszyć ilość przyjmowanych innych leków. Natomiast ekstrakt z cynamonu, imbiru, sezamu i mastyksu (żywicy drzewa pistacji), stosowany miejscowo, również okazał się dawać wyraźną ulgę w tym schorzeniu.
- Zmniejsza ból mięśni
Ta właściwość będzie szczególnie cenna dla sportowców. Imbir nie ma jednak szybkiego działania, do którego przyzwyczaiły nas tabletki przeciwbólowe – efekt złagodzenia bólów mięśniowych osiągany jest stopniowo, i wymaga regularnego używania tej przyprawy. Uważa się, że jest to związane z właściwościami przeciwzapalnymi gingerolu.
Imbir zmniejsza też dolegliwości związane z menstruacją. Są one związane ze skurczami mięśni gładkich macicy, które dla niektórych kobiet są odczuwane tak silnie, że nie pozwalają na normalne funkcjonowanie. W jednym z badań, które objęło 150 studentek wykazano, że siła ekstraktu z imbiru w dawce 250 mg ma równie silne działanie przeciwbólowe jak tradycyjne tabletki zawierające ibuprofen (400 mg, co równe jest 2 pastylkom tego leku dostępnego w sklepach).
- Zmniejsza ryzyko chorób serca i naczyń
Fenole oraz olejki zawarte w korzeniu imbiru działają na główne czynniki ryzyka miażdżycy – zmniejszają poziom cholesterolu, oraz poziom cukru we krwi, a także przyczyniają się do zmniejszenia zasięgu już istniejących zmian miażdżycowych w naczyniach. Działanie imbiru polega na zmniejszeniu poziomu „złego” cholesterolu LDL oraz VLDL, oraz ich utleniania. Przez to brakuje materiału który mógłby osadzać się w tętnicach, powodując formowanie blaszek usztywniających ich ściany i utrudniających przepływ krwi. Poza tym gingerol, a także inne fenole obecne w imbirze, wykazują właściwości antyoksydacyjne, co dodatkowo potęguje jego efekt ochronny, jak wykazało badanie na myszach.
W 2015r. badanie przeprowadzone w Iranie na 41 uczestnikach cierpiących na cukrzycę typu 2, wykazało też że przy długoterminowym stosowaniu spada wskaźnik HbA1c, który pokazuje średni poziom cukru we krwi na przestrzeni 3 miesięcy. Po 12 tygodniach spożywania imbiru w ilości 2g dziennie był niższy o 10%, a poziom cukru na czczo – o 12%. Polepszeniu uległy też parametry we krwi wskazujące na nasilenie procesu miażdżycowego. Badanie to jednak, mimo imponujących rezultatów, powinno być interpretowane ostrożnie, ze względu na niewielką liczbę badanych osób.
- Pomaga w walce z infekcjami
Podobnie jak czosnek, imbir jest naturalnym antybiotykiem, aktywnym wobec licznych bakterii, również opornych na tradycyjne leki. Wśród podatnych na ich działanie patogenów znajdują się Echerichia coli (wywołująca choroby układu pokarmowego oraz moczowego), czy Staphylococcus aureus oraz Pseudomonas aeruginosa, związane z chorobami skóry a także groźnymi, uogólnionymi zakażeniami. Świeży imbir ma też właściwości przeciwwirusowe przeciwko RSV. Jest on odpowiedzialny za zapalenie oskrzelików, chorobę układu oddechowego przede wszystkim występującą u małych dzieci, która może być groźna dla tych z obniżoną odpornością – przede wszystkim wcześniaków.
- Pomaga w walce z niestrawnością
Uczucie dyskomfortu i nadmiernej pełności w żołądku jest stanem, którego każdy z nas kiedyś doświadczył. Za jeden z czynników sprzyjających jego wystąpieniu uważa się opóźnione opróżnianie żołądka, a zalegający pokarm powoduje owe nieprzyjemne dolegliwości. Imbir spożywany przed posiłkiem w dawce 1,2g może skrócić ten czas nawet o 50%, jak wykazało badanie na zdrowych ochotnikach, przeprowadzone przez naukowców z Tajwanu.
- Może polepszać funkcjonowanie mózgu u osób dotkniętych chorobą Alzheimera
Stres oksydacyjny, wywołany przez wolne rodniki, jest istotnym mechanizmem uczestniczącym w rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, do których należy choroba Alzheimera. Niszczenie wolnych rodników przez aktywne składniki imbiru może mieć więc ochronne działanie na komórki nerwowe. Poza tym gingerol, zingeron i inne fenole obecne w ekstrakcie z tej rośliny mogą działać podobnie do niektórych leków stosowanych w chorobie Alzheimera, zwiększających stężenie kluczowego przekaźnika – acetylocholiny, którego deficyt jest obecny już w początkowych etapach rozwoju schorzenia.
Imbir posądzany jest o wiele innych właściwości, jak leczenie raka czy przyspieszanie metabolizmu, które ma wspomagać spalanie tkanki tłuszczowej. Jednak te działanie nie zostały jednoznacznie potwierdzone, udowadniając konieczność przeprowadzenia większej ilości badań.
Należy pamiętać, że nie można spożywać bezkarnie ziół czy ekstraktów roślinnych, gdyż mają one rzeczywisty wpływ na nasz organizm, mogąc wchodzić w interakcje ze stosowanymi równolegle lekami. Uważa się, że dorosła osoba nie powinna spożywać więcej niż 4g imbiru na dzień. Zachowaj ostrożność w łączeniu imbiru z lekami:
- -obniżającymi krzepliwość krwi – ów korzeń również ma na to wpływ. Duże spożycie imbiru w połączeniu z takimi środkami może zwiększać ryzyko krwawień.
- -przeciwcukrzycowymi – oba środki obniżają poziom cukru, co może prowadzić do epizodów hipoglikemii (nadmiernie obniżonego poziomu cukru we krwi).
- -obniżającymi ciśnienie tętnicze – przy połączeniu imbiru z lekami przeciw nadciśnieniu zwiększa się ryzyko arytmii, oraz zbyt niskiego ciśnienia krwi.
Imbir można spożywać w wielu formach. Świeży, starty korzeń ożywia smak potraw mięsnych, ryb i owoców morza. Plaster można dodać do herbaty wraz z cytryną, i pić w trakcie walki z przeziębieniem. Sproszkowany najlepiej nadaje się do słodkich wypieków, nadając niepowtarzalny zapach piernikom czy ciastom. Dodatkowo idealnie komponuje się z innymi, korzennymi przyprawami – goździkami, gałką muszkatołową czy cynamonem. W orientalnych sklepach dostępny jest też imbir marynowany (stanowiący niezbędny dodatek do z sushi), czy kandyzowany. Jeśli nie jesteś przekonany do używania imbiru w swojej kuchni, na rynku dostępne są również ekstrakty z imbiru czy kapsułki, pozwalające na jego wygodne stosowanie. Imbir to samo zdrowie, a przy tym atrakcyjny dodatek ożywiający potrawy.
